سه‌شنبه‌ی دو هفته پیش با دریا رفتیم تماشای “این‌جا بدون من”. تعریف ازش زیاد شنیده بودیم و دلمان صابون خورده بود که قرار است فیلم خوب ببینیم و چه و چه. فیلم که شروع شد٬ ثانیه ثانیه‌اش توی ذوقمان زد. بازی‌های ضعیف و تصنعی٬ دیالوگ‌های غیرطبیعی و سطح پایین٬ روابط تعریف نشده٬ ریتم کند و ملال‌آور و خلاصه این‌که مجموعه چیزهایی که می‌تواند یک فیلم را به گند بکشد٬ یک‌جا جمع بود. دقیقه‌ی بیستم یا این حدودها بود که نگاهی به هم کردیم و پچ‌پچی که وقتمان را بیشتر از این هدر ندهیم و بزنیم بیرون. هر دو موافق بودیم. احساسمان این بود که نشسته‌ایم پای یکی از این سریال‌های آبکی و مزخرف تلویزیون و چه بهتر که زودتر از شرش خلاص شویم. اولین باری بود که فیلمی را نیمه‌تمام رها می‌کردیم. حالا اگر نگویم اولین بار٬ ولی دست کم بار قبلی‌ای که چنین کاری کرده بودیم٬ آن‌قدر دور بود که اصلا به یاد هم نمی‌آوردیمش.

از فرداش٬ هر جا که حرفی می‌شد تا می‌آمدم نظرم را بگویم که چه فیلم بیخودی بود٬ می‌دیدم همه دارند ازش تعریف می‌کنند و به‌به می‌گویند. نقدهایی که این‌جا و آن‌جا ازش خواندم جملگی تمجید و تعریف بود و حتی شنیدم یک بابایی یک‌جایی نوشته بود کارگردان “این‌جا بدون من” اصغر فرهادی آینده‌ی سینمای ایران است و از این خزعبلات. ولی هر چه بود٬ ته دلم را خالی کرد و به تردیدم انداخت. نکند ما عجله کرده بودیم و نگذاشته بودیم فیلم به بار بنشیند؟ نکند دقیقا از همان دقیقه‌ی ۲۰ – ۲۵ به بعد که ما سالن را ترک کرده بودیم٬ فیلم یکهو گوهر خودش را هویدا کرده و اوج گرفته بود؟ با دریا حرف زدم؛حال و روز او هم بهتر از من نبود. چند نقد و بررسی فیلم را در اینترنت پیدا کرده و خوانده بود و جملگی خوب فیلم را گفته بودند. حتی وقتی پدرم بهم زنگ زد که بپرسد فیلم چطور بود و بهش گفتم که بیشتر از نیم ساعت در سالن دوام نیاوردیم٬ با تعجب گفت لابد عجله کرده‌ایم و نتوانسته‌ایم با فیلم ارتباط برقرار کنیم. گفت هر چه این‌جا و آن‌جا از فیلم خوانده و شنیده است٬ آفرین بوده و چیزی جز این نبوده است.

چاره‌ای نبود. باید قبول می‌کردیم قضاوت اولیه‌مان اشتباه بود. که باید صبوری می‌کردیم و مجال می‌دادیم فیلم به بار بنشیند. پریروز –سه‌شنبه- مثل آدم‌های شکست‌خورده‌ای که دست از پا درازتر به خانه برمی‌گردند٬ رفتیم تا یکبار دیگر فیلم را ببینیم. پیش از تماشایش عینک بدبینی‌مان را هم برداشتیم٬ نگاهمان را مثبت کردیم و رفتیم تو. گفتیم این هم یک تجربه‌ی جدید است. این که فیلمی تا نیمه‌هایش آدم را جذب نکند و بعد یکهو آسش را رو کند و ورق را به نفع خودش برگرداند. گفتیم شاید اصلا تصنعی بودن آن دقایق اول و ضعف‌هایش تعمدی بوده و داشته بستر را برای باقی فیلم آماده می‌کرده. هی توی سر خودمان زدیم که با این همه ادعا٬ زود درباره‌ی فیلم قضاوت کردیم و نگذاشتیم خودش را نشان دهد. هی عینک خوش‌بینی زدیم و رفتیم جلو. در سالن نشستیم و هی صبوری کردیم تا آن لحظه‌ی موعود برسد و ریتم کند و بازی‌های مسخره و دیالوگ‌های ضعیف فیلم خوب بشود؛ که نشد. تا آخرین ثانیه‌ی فیلم٬ تا آخرین کلمه‌ی تیتراژ پایانی در سالن نشستیم و خوب نشد که نشد.

به هزار و یک دلیل فنی و غیرفنی٬ به نظرم “این‌جا بدون من” فیلم ضعیف و بیخودی است که اسم الکی در کرده است. درباره‌ی بازی‌ها که می‌گویم تک‌تک بازیگران فیلم را اگر به حال خود رها می‌کردند٬ بازی بهتری از خودشان نشان می‌دادند تا حالا که مثلا کارگردانی روی سرشان بوده است. به نظرم اگر بهشان می‌گفتند دیالوگ‌ها را هم خودشان بداهه بسازند و بگویند٬ طبیعی‌تر و قابل‌قبول‌تر در می‌آمد تا این دیالوگ‌های صداسیمایی مسخره. در قسمت‌هایی از فیلم تلاش شده بود شخصیت معتمد‌آریا شبیه به شخصیت گلاب آدینه در زیر پوست شهر دربیاید که البته این تلاش آن‌قدر خام‌دستانه بود که در برابر پختگی شخصیت آدینه به شوخی مسخره‌ای بیشتر نمی‌مانست. آخرهای فیلم هم در نظرم تقلید مضحکی از هامون داشت که مثلا در خیال و رویاهای شخص اول فیلم٬ چنین می‌دیدیم که همه چیز درست شده و همه‌ی مشکلات تمام شده و همه خوب و خوش هستند که به خدا٬ حال آدم به هم می‌خورد از این همه تصنعی و آبکی بودن این تقلید.

شما را به خدا اگر کسی فیلم را رفته و دیده است٬ چیزی بگوید تا ببینیم آیا واقعا فیلم چیزی داشت که ما نفهمیدم یا این‌که مثل خیلی چیزهای دیگر که یکهو می‌آیند و سروصدایی راه می‌اندازند و خیلی زود هم فراموش می‌شوند باید نگاهش کرد. بهمان بگوید آیا واقعا باید بار سومی هم برویم ببینیمش تا معنای واقعی فیلم را دریابیم یا این‌که همان بار اول هم از سرش زیادی بوده است؟ بگوید این‌همه تعریف و تحسین توی اینترنت و روزنامه و فلان و بهمان٬ همه‌اش بازارگرمی بوده است که تهیه‌کننده با این و آن روی هم ریخته بود تا فروش فیلم را بالا ببرد٬ یا این‌که واقعا گوهری در فیلم نهان است که ما درنیافته‌ایمش؟

تنها شانسی که آوردیم این بود که هر دو بار فیلم را سه‌شنبه رفتیم و دیدم که نیم‌بها بود. یعنی دو بار بلیط خریدنمان شد به اندازه‌ی یک بار بلیط خریدن در روزهای عادی هفته. فرض می‌کنیم یک روز عادی رفتیم سینما و فیلمش به‌دردنخور بود و رفت توی پاچه‌مان. خوشحال شدیم که ضرر آن‌چنانی نکردیم. این همه چیز که هر روز و هر هفته دارد می‌رود تو پاچه‌مان٬ این همه یکی از آن‌ها. بگوییم کوچک‌ترین آن‌ها.